ระวัง!! ของหวานแสนอร่อย เสี่ยงเบาหวานขึ้นตา สาเหตุของตาบอดถาวร!

ยิ่งนับวัน วงการของหวาน ขยันออกเมนูใหม่ ๆ กันมาให้สาวกสายหวาน และสายกินทั้งหลายอดใจไม่ไหวที่ต้องลอง ต้องชิม ยิ่งอร่อยจนติดใจ กลายเป็นเมนูโปรดที่ต้องกินแทบทุกวันคงไม่ดีต่อสุขภาพเป็นแน่ โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวาน ที่ต้องควบคุมระดับน้ำตาลให้ดี เพราะนอกจากจะส่งผลต่อสุขภาพด้านอื่น ๆ แล้ว อาจส่งผลกระทบ “เบาหวานขึ้นจอประสาทตา” จนอาจทำให้สูญเสียการมองเห็น หรือตาบอดถาวรได้ 

บทความนี้จะพาคุณรู้จักกับโรคเบาหวานขึ้นจอประสาทตา หรือ โรคเบาหวานขึ้นตา (Diabetic Retinopathy) มีสาเหตุจากอะไร เบาหวานขึ้นตามีกี่ระยะ เบาหวานขึ้นตารักษาได้ไหม วิธีตรวจเบาหวานขึ้นตาทำอย่างไร หากเบาหวานขึ้นตากินอะไรได้บ้าง เพื่อให้ทั้งผู้ที่มีภาวะเบาหวาน และผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรงได้ลดพฤติกรรมที่อาจเสี่ยงต่อการเกิดเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในอนาคต 

เบาหวานขึ้นจอประสาทตาเกิดจากอะไร 

เบาหวานขึ้นตา คือ ภาวะแทรกซ้อนทางตาที่เกี่ยวเนื่องมาจากโรคเบาหวาน โดยเกิดจากมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน จนส่งผลต่อหลอดเลือดที่จอตา (retina) ให้ได้รับความเสียหาย 

เบาหวานขึ้นจอประสาทตา อันตรายแค่ไหน 

ในผู้ป่วยโรคเบาหวานมักเกิดอาการแทรกซ้อนตามอวัยวะและระบบอื่น ๆ โดยภาวะแทรกซ้อนสำคัญของผู้มีภาวะเบาหวาน คือ ภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา สาเหตุของการสูญเสียการมองเห็น หรือทำให้ตาบอดถาวรได้มากเป็นอันดับ 2 รองจาก ต้อกระจก จากสถิติพบว่า โอกาสที่เบาหวานจะเข้าสู่จอประสาทตามีสูง 80% โดยมีผู้ป่วยร้อยละ 10 สูญเสียการมองเห็นอย่างรุนแรง ในขณะที่ผู้ป่วยร้อยละ 2 มีภาวะตาบอดถาวร 

รู้ได้อย่างไรว่ามีภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา 

การมองเห็นผิดปกติ เกิดจากเส้นเลือดเข้าไปเลี้ยงจอประสาทตาผิดปกติ ทำให้จอประสาทตาเสื่อม และเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น จอประสามตาหลุดลอก จอประสาทตาบวม มีเลือดออกจนสงผลต่อการมองเห็น  

เบาหวานขึ้นตามีกี่ระยะ 

เบาหวานขึ้นตาสามารถแบ่งออกเป็น 2 ระยะ ตามความรุนแรงของโรค 

1. เบาหวานขึ้นตาระยะยังไม่รุนแรง คือ ยังไม่มีเส้นเลือดงอกออกมาใหม่ (Nonproliferative Diabetic Retinopathy NPDR) เป็นระยะที่ผนังหลอดเลือดที่จอตาไม่แข็งแรง ส่งผลให้หลอดเลือดโป่งพอง อาจทำให้มีเลือดหรือของเหลวรั่วออกมาเข้าสู่จอตา ทำให้จอตาบวม และหากหลอดเลือดรั่วบริเวณ Macula (จุดภาพชัด) ทำให้เกิด Macula Edema จุดภาพชัดบวม มีผลต่อประสิทธิภาพต่อการมองเห็น และถ้าหลอดเลือดมีการอุดตัน อาจทำให้จุดภาพชัดขาดเลือด 

2. เบาหวานขึ้นตาระยะรุนแรง คือ ระยะที่มีหลอดเลือดเกิดใหม่ (Proliferative Diabetic Retinopathy : PDR) เป็นระยะที่หลอดเลือดเกิดการอุดตันจนเลือดไม่สามารถไหลเวียนได้ตามปกติ จอตาขาดเลือดมากเกินไป จนต้องสร้างหลอดเลือดใหม่ขึ้นมา ซึ่งเป็นหลอดเลือดใหม่ที่ไม่แข็งแรง เปราะบาง ฉีกขาดง่าย ทำให้มีเลือดออกในวุ้นตา และเกิดพังผืดดึงรั้งจอตา เป็นสาเหตุที่ทำให้จอตาลอกได้ หรือถ้าเส้นเลือดใหม่ไปขัดขวางหรือรบกวนต่อการระบายน้ำออกจากลูกตา จะทำให้ความดันตาสูงขึ้น ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อเส้นประสาทตา จนนำไปสู่การเกิดโรตต้อหินได้

ทำไมภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาจึงส่งผลต่อการมองเห็น 

เส้นเลือดเปรียบเสมือนท่อน้ำ มีหน้าที่กักเก็บเลือด น้ำ เม็ดเลือด และไขมัน เอาไว้ และเมื่อเกิดความผิดปกติกับเส้นเลือดจนส่งผลกระทบกับประสิทธิภาพการกักเก็บ จนทำให้เกิดการรั่วไหลของเหลวหรือเลือดออกมายังจอประสาทตา หรือเส้นเลือดใหม่ที่งอกออกมาแตกขาดออกมาในวุ้นตา หรือเกิดพังผืด ทำให้จอประสาทตาฉีกขาดหรือหลุดออก อาจไม่มีอาการเจ็บปวด แต่ประสิทธิภาพการมองเห็นจะเสื่อมลง ภาพมัว มองเห็นไม่ชัด ภาพบิดเบี้ยว หากเริ่มมีเลือดออกจะบดบังการมองเห็น จนกระทั่งปิดบังการมองเห็นทั้งหมด เข้าสู่ภาวะตาบอดในที่สุด 

เบาหวานขึ้นตารักษาได้ไหม

เบาหวานขึ้นตาสามารถรักษาได้ โดยการรักษาจะช่วยชะลอหรือยับยั้งอาการต่าง ๆ ซึ่งวิธีการรักษาเบาหวานขึ้นตาจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับชนิดและความรุนแรงของอาการ 

วิธีการรักษาภาวะเบาหวานขึ้นตา

การรักษาเบาหวานขึ้นตาจะต้องควบคุมระดับน้ำตาบในเลือดให้ใกล้เคียงปกติมากที่สุด เนื่องจากผู้ป่วยเบาหวานจะมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง จึงต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน เพราะถ้าหากควบคุมความดันโลหิตและระดับไขมันในเลือดได้ จะช่วยชะลอการเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาได้ดีขึ้น และผู้ป่วยจะต้องเข้าตรวจเป็นระยะต่อเนื่องหากเบาหวานเข้าจอประสาทตาแล้ว เพื่อจะได้ทำการรักษาได้ทันท่วงที และแพทย์จะทำการฉีดยาเข้าในดวงตาเพื่อยับยั้งอาการบวมเมื่อเกิดภาวะจอประสาทตาบวม

แม้ว่าปัจจุบันจะมียารักษาเบาหวานจำนวนมากขึ้น แต่กรณีเบาหวานขึ้นจอประสาทตาระยะรุนแรง มีเส้นเลือดใหม่งอกออกมา แพทย์จะทำการฉายแสงเวเซอร์เพื่อยับยั้งภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา แต่ถ้ามีเยื่อ พังผืด มีเลือดออกในน้ำวุ้นตา หรือจอประสาทตาหลุดลอกเพราะเบาหวานขึ้นตา ผ่าตัด จะเป็นทางเลือกในการซ่อมแซมจอประสาทตา

นอกจากนี้ ผู้ที่มีภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา ควรมีโภชนการที่ดี หมั่นออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ นอนหลับให้เต็มอิ่ม หรือนอนหลับให้ได้ 7-8 ชั่วโมง ไม่ควรอดนอน เพราะจะยิ่งทำให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายอ่อนแอ และส่งผลต่อสุขภาพมากยิ่งขึ้น 

ผู้มีภาวะเบาหวานขึ้นตากินอะไรได้บ้าง 

ผู่ป่วยเบาหวานควรควบคุมการรับประทานอาหารอย่างเคร่งครัด โดยทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ตามหลักโภชนาการ และรับประทานวันละ 3 มื้อ ให้ตรงเวลา ไม่ควรอดอาหาร ทานอาหารในปริมาณใกล้เคียงกันในทุกมื้อและทุกวัน ไม่ทานจุบจิบ โดยแต่ละมื้อควรมีอาหารจำพวก แป้ง เนื้อสัตว์ ไขมัน และผักผลไม้ หลีกเลี่ยงการกินน้ำตาล น้ำอัดลม เครื่องดื่มชูกำลัง ขนมหวาน ผลไม้เชื่อมหรือแช่อิ่ม ผลไม้รสหวาน รวมไปถึงอาหารประเภทไขมัน เนย มันหมู เนื้อติดมัน เครื่องในสัตว์ หอยนางรม ไข่แดง ครีม กระทิ และอาหารทอด